Terminem sauna określamy nie tylko samo pomieszczenie, ale również sam zabieg cieplny, w którym ciało poddaje się działaniu ciepła o temperaturze wyższej od temperatury ciała, w powietrzu wysyconym parą wodną. Obecnie wyróżniamy kilka różnych rodzajów saun. Każda z nich różni się temperaturą i wilgotnością panującą w pomieszczeniu, a tym samym również maksymalnym czasem bezpiecznego przebywania w saunie.
Sauna sucha najczęściej zbudowana jest z drewna, ogrzewana piecem z gorącymi kamieniami, polewanymi wodą. Sauna sucha charakteryzuje się najwyższą temperaturą (od 60 do nawet 120°C) oraz niską wilgotnością (ok. 5-15%). Seans w saunie suchej nie powinien trwać dłużej niż 12 minut.
W saunie mokrej temperatura waha się od 50 do 65°C, a wilgotność powietrza wynosi ok. 20-40%. Parę wytwarza się przez okresowe polewanie rozgrzanych kamieni wodą. Seans w saunie mokrej może trwać do 15 minut.
W łaźni parowej panuje stosunkowo niska temperatura (ok. 40°C) oraz wysoka wilgotność sięgająca 100%. Piec zastąpiono tu generatorem pary, a samo pomieszczenie ze względu na wysoką wilgotność buduje się zwykle z płytek ceramicznych, tworzyw sztucznych lub hartowanego szkła. Seans w łaźni parowej może trwać do 15 minut.
Sauna infrared to rodzaj sauny, w której zamiast tradycyjnego pieca wykorzystuje się promieniowanie podczerwone. Temperatura w saunie na podczerwień wynosi ok. 50-60°C, wilgotność powietrza zaś nie przekracza 25%. Seans w saunie infrared może trwać nawet do 30 minut.
Historia sauny jest niemal tak stara jak dzieje ludzkości. Największą popularnością saunowanie cieszy się w Finlandii, ale i w Polsce systematycznie przybywa zwolenników regularnego korzystania z sauny. Co daje sauna i jak prawidłowo korzystać z sauny by móc cieszyć się jej wszystkimi zaletami?
Zabieg najlepiej zaplanować tak, by był on ostatnim punktem aktywności danego dnia. Nie powinno się chodzić do sauny głodnym, ani tuż po obfitym posiłku. Przed zabiegiem nie wolno spożywać alkoholu i stosować forsownych ćwiczeń. Podczas pobytu w saunie należy zachowywać się cicho i kulturalnie, pamiętając, że jest to miejsce wyciszenia i relaksu.
Saunowanie to cały rytuał i swoista filozofia kąpieli. Jak prawidłowo korzystać z sauny by nie zrobić sobie krzywdy i móc cieszyć się wszystkimi zaletami saunowania?
Przed wejściem do sauny należy dokładnie umyć i osuszyć całe ciało oraz zmyć makijaż. Skóra musi być czysta, by mogła swobodnie wydzielać pot i oczyszczać się z toksyn. Włosy powinny być zabezpieczone olejkiem, upięte i owinięte ręcznikiem lub specjalnym czepkiem. W ten sposób zabezpieczamy je przed szkodliwym działaniem wysokiej temperatury i nadmiernym odparowywaniem wody. Należy zdjąć okulary, szkła kontaktowe, zegarek, biżuterię (kolczyki, łańcuszki, pierścionki). Wszystkie te przedmioty nagrzewając się w saunie, więc mogłoby doprowadzić do powstania oparzeń. Z sauny najlepiej korzystać nago lub w ręczniku (z wyjątkiem łaźni parowej, w której ręcznik po chwili zrobi się mokry i ciężki). Wszelkie elementy garderoby blokują wymianę ciepła, a nasiąknięte potem mogłyby podrażniać skórę, przyczyniając się do powstawania odparzeń. Obuwie należy zostawić przed wejściem do sauny.
Sam seans w saunie powinno się zacząć od najniższych ławek, stopniowo przenosząc się wyżej (im wyżej, tym wyższa temperatura). Jeżeli w saunie leżało się na ręczniku, przed wyjściem powinno odczekać się 1-2 minuty w pozycji siedzącej. W ten sposób uniknie się nagłego odpływu krwi, zapobiegając zawrotom głowy i ewentualnym omdleniom. Po wyjściu z sauny należy schłodzić ciało pod prysznicem. Najlepiej robić to stopniowo, zaczynając od ciepłej wody, a kończąc na lodowatej i odpocząć jeszcze ok. 10-20 minut. Dopiero gdy tętno i temperatura ciała wróci do normy, będzie można się ubrać.
Mimo licznych zalet, nie każdy może bezpiecznie korzystać z zabiegów saunowania. Wśród podstawowych przeciwwskazań do korzystania z sauny najczęściej wymienia się: zawał mięśnia sercowego (do 6 m-cy), wszystkie choroby zapalne, także reumatyczne w stanie ostrym, nieustabilizowane nadciśnienie tętnicze, choroby nowotworowe, padaczka, klaustrofobia, ciąża (szczególnie we wczesnym stadium).
Relaks w saunie to doskonały sposób na odpoczynek po ciężkim dniu. Niweluje negatywne skutki stresu, odpręża, łagodzi bóle różnego pochodzenia, pobudza krążenie oraz poprawia wygląd i kondycję skóry. Warto brać przykład z Finów i regularnie odwiedzać saunę, aby jak najdłużej cieszyć się zdrowiem i dobrym samopoczuciem.
