Coraz częściej słyszymy o licznych zagrożeniach związanych z promieniowaniem słonecznym. Czy naprawdę powinniśmy bać się opalania?
Słońce jest bardzo ważne dla zachowania zdrowia, w tym dobrej kondycji psychicznej i fizycznej, jednak jego nadmiar może być bardzo groźny dla organizmu. Bezpośrednio powodować może przegrzanie organizmu oraz udar słoneczny i cieplny. Ponadto, nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne znacznie zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów, szczególnie czerniaka złośliwego skóry - aż o 70%.
Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie na nowotwory skóry?
W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby o jasnej karnacji, włosach w kolorze blond lub rudych i jasnych oczach, ponadto osoby piegowate, z dużą liczbą znamion, pieprzyków lub przebarwień, często korzystające z solarium, a także posiadające oparzenia słoneczne - zwłaszcza powstałe w dzieciństwie i młodości. Ryzyko pojawienia się nowotworu skóry znacznie wzrasta w przypadku osób obciążonych genetycznie, rośnie też wraz z wiekiem. Czerniak zazwyczaj wykrywany jest u pacjentów ok. 50. roku życia, coraz częściej pojawia się jednak w grupie tzw. młodych dorosłych – między 25. a 29. rokiem życia.
Na czym polega leczenie czerniaka?
Wszelkie zmiany skórne, które mają cechy czerniaka, wycinane są chirurgicznie wraz z szerokim marginesem zdrowej skóry. W zależności od typu czerniaka, a także stopnia zaawansowania choroby, wykonuje się dodatkowy zabieg chirurgiczny lub ewentualnie podejmuje leczenie uzupełniające.
Czerniak jest jednym z najbardziej złośliwych nowotworów skóry. Posiada zdolność tworzenia przerzutów do innych tkanek i narządów w organizmie. Szerzy się drogą naczyń chłonnych i krwionośnych, powodując w początkowym okresie powstawanie przerzutów w węzłach chłonnych położonych najbliżej pierwotnego ogniska czerniaka. Dlatego często konieczne jest również wycięcie okolicznych węzłów chłonnych.
Węzeł wartowniczy to pierwszy węzeł chłonny, który występuje na drodze spływu chłonki z chorego narządu, do niego jako pierwszego następują więc przerzuty. Zabieg biopsji węzła wartowniczego pozwala z dużym prawdopodobieństwem ocenić czy pozostałe regionalne węzły chłonne są wolne od przerzutów i oszczędzić je w miarę możliwości. To z kolei ogranicza powikłania w postaci obrzęku limfatycznego kończyny. Zastosowanie procedury biopsji węzła wartowniczego wraz z prawidłową kwalifikacją onkologiczną przynosi identyczne efekty jak radykalne, rozległe usunięcie węzłów chłonnych.
Jak się zatem opalać aby nie zachorować na czerniaka?
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osoby z grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia czerniaka skóry powinny stosować kremy z filtrem przeciwsłonecznym SPF 50. Tak wysoki wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej sprawia, że szkodliwe promieniowanie będzie w mniejszym stopniu wnikało w głąb skóry i zmieniało właściwości komórek barwnikowych.
Decydując się na opalanie warto zadbać o odpowiednie nakrycie głowy, szczególnie kiedy upał najbardziej daje się we znaki. Ponadto wskazane jest smarowanie się kremem z filtrem po każdym wyjściu z wody, nawet jeśli producent twierdzi, że jego produkt jest wodoodporny. Starajmy się stopniowo przyzwyczajać skórę do słońca i unikajmy długotrwałej ekspozycji na słońce (szczególnie około południa). Godzina opalania w zupełności wystarczy. Chrońmy też oczy za pomocą okularów przeciwsłonecznych - czerniak złośliwy może rozwijać się także w komórkach barwnikowych występujących w gałce ocznej (tzw. czerniak naczyniówki). Powinniśmy zachować zdrowy rozsądek podczas opalania, a wszelkie niepokojące nas zmiany pojawiające się na skórze konsultować z dermatologiem, który oceni je makroskopowo lub przy użyciu dermatoskopu. Sami natomiast powinniśmy profilaktycznie oglądać skórę na całym ciele raz w miesiącu.
www.uroda.fit.pl
1
