Kto jest narażony na cukrzycę?
- Każdy człowiek może być zagrożony rozwojem cukrzycy, niezależnie od jej typu – mówi dr Sławomir Kozanecki. - Nierzadko zdarza się że wykrycie cukrzycy jest najzupełniej przypadkowe, a pacjent o diagnozie dowiaduje się od lekarza po wynikach, na przykład badań okresowych, a sam nie odczuwa żadnych dolegliwości.
Narażeni są na nią jednak przede wszystkim pacjenci z:
- nadwagą i otyłością
- chorobą układu sercowo naczyniowego,
- małą aktywnością fizyczną,
- nadciśnieniem tętniczym,
- dyslipidemią,
- cukrzycą występująca w rodzinie
- stwierdzonym stanem przedcukrzycowym,
- kobiety z zespołem policystycznych jajników, przebytą cukrzycą ciążową, lub u kobiet które urodziły dziecko o masie powyżej 4kg
- grup etnicznych z wyższym ryzykiem cukrzycy,
10 najczęstszych objawów cukrzycy
- Cukrzyca może manifestować się szerokim spektrum objawów – mówi dr. Sławomir Kozanecki. - Od związanych ze znacznie podwyższonymi wartościami glikemii czyli stężenia cukru we krwi, co nazywamy hiperglikemią, po objawy wskazujące na obniżenie wartości glikemii co nazywamy z kolei hipoglikemią. Co gorsza, cukrzycę wykrywa się ze względu na objawy związane już z jej powikłaniami.
Najczęstszymi objawami cukrzycy są:
1. Wzmożone pragnienie (polidypsja) - opisywane przez pacjentów najczęściej jako wysychanie błony śluzowej jamy ustnej,
2. Zwiększona ilość oddawanego moczu (poliuria), zwiększona częstość oddawania moczu (pollakisuria), oddawanie moczu w nocy (nykturia)
3. Niezamierzony spadek masy ciała,
4. Zmęczenie, senność, osłabienie - będące wynikiem podwyższonego poziomu glukozy, odwodnienia, bardzo charakterystyczna jest występowanie napadów senności po posiłkach.
5. Świąd narządów płciowych, zapalenie żołędzi i napletka, nawracające infekcje dróg rodnych i dróg moczowych,
6. Dusznica bolesna,
7. Chromanie przestankowe
8. Zapalenie błony śluzowa dziąseł,
9. Nawracające infekcje skóry
10. Owrzodzenie stopy, zgorzel stopy.
Na co zwrócić szczególną uwagę?
Pierwsze dwa z podanych wyżej objawów wynikają z podniesienia poziomu glikemii we krwi, obecnością glukozy w moczu i koniecznością „rozcieńczenia zagęszczonego”, co zmusza do częstszych wizyt w toalecie.
Objawem alarmowym wskazującym na możliwość wystąpienia cukrzycy lub innych chorób (przewodu pokarmowego, tarczycy czy nowotworowych) jest niezaplanowany i niezamierzony spadek masy ciała, nie związany ani z większą aktywnością fizyczną, ani wprowadzeniem diety.
- Objawy cukrzycy związane z hipoglikemią odczuwane są również przez chorych jako nagle występujące „napady” osłabienia, „wilczego” głodu z towarzyszącym niepokojem, kołataniem serca, drżeniem kończyn oraz zlewnymi, zimnymi potami – mówi dr Sławomir Kozanecki. - U osób, które nie leczą cukrzycy są spowodowane najczęściej nieregularnymi posiłkami, nieprawidłowym ich składem obfitującym w węglowodany proste lub ze wzrostem aktywności fizycznej. Za napady „wilczego głodu” odpowiada opóźnione i przedłużone wydzielanie insuliny przez komórki B trzustki.
U jakich specjalistów wykryjesz cukrzycę?
Niestety, istnieje cały szereg objawów, które mogą wskazywać na cukrzycę, ale jednak rzadko kiedy bywają z nią bezpośrednio kojarzone. Bardzo często jest więc rozpoznawana w trakcie diagnostyki zupełnie innych chorób i dolegliwości zgłaszanych lekarzom różnych specjalizacji. Oto kilka przykładów objawów zgłaszanych do:
- Dermatologów: ropne i grzybicze zapalenie skóry, świąd, egzema,
- Kardiologów: choroba wieńcowa, zawał serca, niewydolność serca,
- Neurologów: zaburzenia czucia, zawroty głowy, miażdżyca tętnic szyjnych i mózgowych, udar,
- Ginekologów: nawracające infekcje dróg rodnych, zaburzenia miesiączkowania, podwyższone wartości glikemii w ciąży,
- Okulistów: nawracające zapalenia aparatu ochronnego oka, wczesne występowania zaćmy lub jaskry, retinopatia, zakrzep żyły środkowej siatkówki,
- Ortopedów: zaburzenia ruchomości stawów, zaburzenia bólowe stawów, zespół cieśni nadgarstka,
- Hepatologów: niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby,
- Laryngologów: chrypka, zawroty głowy, szumy uszne,
- Endokrynologów: otyłość, choroba Cushinga, akromegalia, nadczynność tarczycy, PCOS,
- Chirurgów i chirurgów naczyniowych: trudno gojące się rany, bóle brzucha, miażdżyca tętnic obwodowych,
- Dentystów: zapalenie błony śluzowej dziąseł, paradontoza.
Jakie są kryteria rozpoznania cukrzycy
Rozpoznanie cukrzycy określa się na podstawie glikemii czyli poziomu stężenia cukru we krwi. I tak o cukrzycy świadczyć może:
- Poziom glikemii z osocza krwi żylnej na czczo powyżej 126 mg/dl – taki wynik musi wyjść w dwóch badaniach wykonywanych w dwóch różnych dniach.
- Poziom glikemii przygodnej czyli oznaczonej w dowolnej porze doby u osoby z objawami klinicznymi cukrzycy powyżej 200 mg/dl.
- Poziom glikemii wyższy od 200 mg/dl w drugiej godzinie doustnego testu obciążenia glukozą.
WAŻNE! Do rozpoznania cukrzycy nie stosuje się oznaczeń poziomu glukozy z krwi włośniczkowej – czyli pomiarów z glukometru, jak również na tą chwilę w Polsce poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c).
Jak często badać się w kierunku cukrzycy?
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego badanie w kierunku cukrzycy należy przeprowadzić co 3 lata u każdego dorosłego po 45. roku życia. Jeśli jednak jesteśmy w grupie ryzyka, należy je wykonać przynajmniej raz w roku.
